Betony zwykłe

Często gdy na budowę przyjedzie „gruszka” możemy usłyszeć od majstra „Panie lej Pan ten beton, bo nie ma czasu”. Jeśli bywasz na budowie to słyszałeś to pewnie nie raz, prawda? O ile większość osób rozumie, że gruszka to potoczna nazwa pojazdu przeznaczonego do przewozu mieszanki betonowej, to nie wszyscy wiedzą, że wcale w niej nie ma betonu, a już na pewni się go nie leje. 🙂

Beton, a mieszanka betonowa

Jak to zatem jest z tym betonem? Niby wszyscy go znamy i wiemy czym on jest, ale czy na pewno?
Beton to sztuczny kamień powstały w wyniku wiązania i twardnienia mieszanki betonowej.
Mieszanka betonowa z kolei jest mieszaniną:
a) kruszywa, zarówno grubego (np. żwiru) , jak i drobnego, dobranego wg odpowiednich proporcji;
b) spoiwa jakim jest cement;
c) wody zarobowej;
d) ewentualnych dodatków mineralnych oraz domieszek chemicznych.

Zatem w „gruszce” wcale nie znajduje się beton, lecz mieszanka betonowa, której to wcale się nie „leje”, tylko układa w urządzeniach formujących do betonu. Mieszanka betonowa dopiero po ułożeniu, związaniu i stwardnieniu stanie się kompozytem jakim jest beton. 🙂

Podział betonów

Betony można sklasyfikować na różny sposób, najczęściej jednak bierzemy pod uwagę ich funkcję, albo gęstość pozorną. Z uwagi na funkcję wyróżniamy:
a) betony konstrukcyjne więc takie, które będą wykorzystywane do wznoszenia budowli w celu przeniesienia obciążeń;
b) betony specjalne, czy posiadające szczególne cechy jak np. podwyższona izolacyjność termiczna, wodoszczelność lub odporność na ścieranie.

Zanim przejdziemy do drugiego podziału, musimy określić czym będzie wspomniana powyżej gęstość pozorna.
„Gęstość pozorna (objętościowa) ρ_p jest ilorazem masy m wysuszonej próbki materiału do jego objętości V obliczonej z uwzględnieniem porów: ρ_p=m/V [kg/m³]” . [1]

Pory to wolne przestrzenie w strukturze materiału.

Jak już wiemy czym jest gęstość pozorna to możemy dokonać podziału na:
beton ciężki, o gęstości pozornej ρ_p>2600 kg/m²;
beton zwykłe, o gęstości pozornej ρ_p w zakresie od 2000-2600 kg/m²;
beton lekkie, o gęstości pozornej ρ_p<2000 kg/m².

Wytrzymałość betonu

Podstawową cechą betonu, jako materiału budowlanego jest jego wytrzymałość na ściskanie, która określa się przy pomocy klasy betonu.
Klasa wytrzymałości betonu na ściskanie określana jest po 28 dniach dojrzewania mieszanki betonowej. Cały proces odbywa się w ściśle określonych warunkach na próbkach walcowanych wysokości 30cm i średnicy 15cm lub też na próbkach sześciennych o wymiarach boku 15cm.

Klasę betonu zapisuję się jako C X/Y, gdzie
X- oznacza wytrzymałość osiągniętą w trakcie badania próbek walcowych, natomiast
Y- oznacza wytrzymałość osiągniętą w trakcie badania próbek sześciennych.

Wytrzymałość na ściskanie betonu zależy od bardzo wielu czynników i parametrów, min:
a) ilości oraz rodzaju zastosowanego cementu;
b) wskaźnika cementowo wodnego [c/w];
c) rodzaju oraz parametrów kruszywa;
d) sposobu oraz czasu obciążenia elementu betonowego.

Wytrzymałość betonu na rozciąganie jest wielokrotnie mniejsza niż na ściskanie. W przybliżeniu przyjmuję się ją jako dziesięciokrotnie niższą. W celu zwiększenia wytrzymałości na rozciąganie elementów betonowych stosuje się wkłady stalowe, najczęściej w postaci prętów zbrojeniowych, wówczas powstały materiał nazywamy żelbetem. Stal przejmuje naprężenia rozciągające, a beton ściskające.

Transportowanie mieszanek betonowych

Najistotniejsze w kwestii transportu mieszanek betonowych jest niedopuszczenie do rozsegregowania jej składników. Transport niewielkich ilości w obrębie budowy odbywa się głównie za pomocą taczek i japonek.

Do transportu zewnętrznego, a wiec takiego w którym to gotowa mieszanka przyjeżdża z wytwórni na plac budowy wykorzystuje się samochody z pojemnikami obrotowymi czyli wspominane wcześniej „gruszki”.

W obrębie budowy mieszanka betonowa bardzo często jest podawana za pomocą pompy z rurociągiem dzięki czemu, możemy dostarczyć ją w stosunkowo prosty sposób na znaczną odległość.

Dodatki i domieszki do betonu

Dodatki do betonu, mogące stanowić nawet 20% masy spoiwa użytego przy produkcji betonu, pozwalają na zmianę jego właściwości, np. zwiększenie odporność na działanie wody.

Domieszki chemiczne, nie powinny przekraczać 5% masy spoiwa. Stosowane w celu poprawy właściwości mieszanki betonowej, ale również betonów stwardniałych.

Najpowszechniej stosowane:
a) domieszki opóźniające- wydłużające czas wiązania;
b) domieszki przyspieszające– skracające czas wiązania;
c) domieszki uszczelniające- zapobiegające kapilarnemu podciąganiu wody;
d) domieszki napowietrzające- zwiększające mrozoodporność;
e) domieszki przeciwmrozowe- pozwalające układać mieszankę w czasie ujemnych temperatur;
f) domieszki do iniekcji- stosowane przy naprawach konstrukcji betonowych;
g) domieszki barwiące- nadające barwę wykonywanym elementom.

Podsumowanie

Teraz już wiesz, że lać można wodę na maturze z polskiego, a mieszankę betonową należy układać. Wiesz też, że owa mieszanka nie jest betonem, ani zaprawą. Potrafisz już określić i zdefiniować pewne pojęcia, co jak się okazuje w codziennym życiu budowy wcale nie jest takie powszechne.

Wszystkiego Budowlanego,
pozdrawiam
Tomek z naukabudowanictwa.pl

Bibliografia:
Na podstawie wiedzy własnej oraz w oparciu o:

Literatura:
1. Mirosława Popek, Bożena Wapińska, Podstawy budownictwa, WSIP, Warszawa 2009.
2. Edward Szymański, Murarstwo i tynkarstwo, technologia materiały, WSIP, Warszawa 2010.

Normy:
3. PN-EN 206:2014-04 Beton — Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność